Akash Hakkında: Ezber Bozan Merkeziyetsiz Bulut Bilgi İşlem

Akash, bulut bilgi işlem altyapısının merkeziyetsiz yapısını geliştirerek blok zinciri teknolojisinin bilgi işlemdeki çığır açıcı gücünden yararlandı. Çoğu kişi, açık kaynaklı ve şeffaf bulut bilgi işlem platformuna sahip Akash ağının Amazon Web Hizmeti (AWS), Google Cloud Platform (GCP) ve Microsoft Azure gibi günümüzdeki internet devlerine meydan okuyabileceğine inanıyor.

Peki Akash tam olarak nedir, nasıl çalışır ve ağın faydaları ve sınırlamaları nelerdir? Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.

Akash Nedir?

Bulut bilgi işlem, günümüzün internetinin bel kemiğini oluşturur. Hemen hemen her internet uygulaması, müşterilerine ev sahipliği yapmak ve hizmet vermek için bulut bilgi işlem kullanır. Ancak, teknolojinin çoğu Amazon, Google ve Microsoft’un elinde yoğunlaşmıştır. Esasında, bu üç şirketin, internet trafiğinin %54’ünden fazlasını barındırdığı tahmin edilmektedir. Bu, interneti doğası gereği merkezî hâle getirir, ancak aynı zamanda bu hizmetlerden sadece bir tanesinin bile kullanılamaz olması durumunda milyonlarca kişiyi etkiler. 

Akash ağı, geleneksel bulut bilgi işlem şirketlerine merkeziyetsiz bir alternatif sunar. İzin gerektirmeyen bir piyasa aracılığıyla, bilgi işlem gereksinimlerine sahip alıcılar ve altyapıya sahip satıcılar, adil bir fiyatlandırma yapısı üzerinden birbirleriyle etkileşime girebilirler. 

Akash’ın Geçmişi

Akash ağı, 2018 yılında Greg Osuri ve Adam Bozanchi tarafından kurulmuş bir bulut hizmeti şirketi olan Overclock Labs tarafından kullanıma sunulmuştur. İki yıllık testten sonra, Akash ana ağı Eylül 2020’de yayına girmiştir.

Piyasaya sürülmesinden bu yana ağ, performansı artırmak ve yeni özellikler sunmak için çeşitli periyodik yükseltmelerden geçmiştir. En dikkate değer yükseltmelerden biri, Eylül 2023’te GPU’lara destek eklendiğinde gelmiştir. Yapay zekânın hızlı büyümesi nedeniyle, artık gelişmiş GPU yeteneklerine önemli ölçüde ihtiyaç duyulmaktadır. Söz konusu yükseltme, yapay zekâ uygulamaları için optimize edilmiş GPU’lar için açık kaynaklı bir pazar yeri olan Akash ML’nin lansmanını da beraberinde getirmiştir. 

Akash Ağı Nasıl Çalışır?

Akash ağının nasıl çalıştığını anlamak için öncelikle geleneksel bulut bilgi işlem şirketlerinin nasıl çalıştığını anlamalısınız. Geliştiriciyseniz, muhtemelen üç büyük sağlayıcıdan birine kaydolursunuz: AWS, GCP veya Azure. Size, genellikle aylık ödenen sabit fiyatlandırmalara sahip planlardan oluşan sınırlı seçenekler sunulur. Hizmet verilen konumlarla ilgili sınırlamalar yaşayabilir ve rekabetçi fiyatlandırma eksikliğiyle karşılaşabilirsiniz. 

İlk bakışta, bu faktörler yeni başlayanlar için önemli görünmeyebilir. Ancak, büyüdükçe önemli yol engelleriyle karşılaşabilirsiniz. İlk olarak, ölçeklendirme yapmak istiyorsanız planlar pahalı olabilir ve genellikle geleneksel sağlayıcılarla rekabetçi fiyatlandırma konusunda pazarlık yapamazsınız. Ayrıca uygulamanızı optimize etmek için gerekli araçlar size sunulmayabilir. Uygulamanızı taşımaya karar verirseniz, müşterileri daha iyi bir platforma taşımaktan alıkoymak için satıcı kilitlemeleri ve uzun sözleşmeler gibi daha fazla sorunla karşılaşabilirsiniz. 

Akash’ın açık kaynaklı, merkeziyetsiz bulut bilgi işlem piyasası, bu sınırlamaları aşmayı amaçlamaktadır. Burada satıcılara “sağlayıcı” (provider) ve alıcılara da “kiracı” (tenant) denir ve bu da Akash’ın yenilikçi yaklaşımını yansıtmaktadır. 

Sağlayıcılar

Akash ağ sağlayıcıları, bulut bilgi işlem altyapısını sağlar. Bulut şirketleri, veri merkezleri ve hatta bireysel sunucu operatörleri dâhil olmak üzere herkes sağlayıcı olabilir. Profesyonel bir sağlayıcı olarak başlamak için teknik bilgi gereklidir. Ancak Akash, sağlayıcı olmak isteyenleri desteklemek için Praetor adlı kullanımı kolay bir masaüstü uygulaması sunar. İlgilenen taraflar, uygulamayı indirebilir ve kolaylaştırılmış bir kullanıcı arayüzünde hesaplama kaynakları sunabilirler. Hem kullanıcılar hem de şirketler, kaynakları sundukları için AKT tokenleri kazanabilirler. 

Kiracılar

Kiracılar, Akash ağından bulut bilgi işlem hizmetleri satın almak isteyenlerdir. Bir kiracı olarak, bir şablonla veya kendi özel uygulamanızla başlayabilir ve ardından ihtiyaçlarınıza uygun bir sağlayıcı seçebilirsiniz. Hazır olduğunuzda, uygulamanızı devreye alabilir ve sorunsuz bir şekilde takip edebilirsiniz. 

Akash ağı, Linux tabanlı bir sanallaştırma aracı olan Docker’ı kullanır. Uygulamaları ve bunların bağımlılıklarını konteynerler içine koyarak devreye alınmalarını basitleştirir. Akash, konteynerlerde Wordpress gibi popüler uygulamalar sunar. Kullanıcının yalnızca konteyneri çalıştırmak için gereken kaynak miktarını seçmesi gerekir. Gerekirse, kullanıcılar kendi konteynerlerini getirip onları Akash üzerinde barındırabilirler. 

Tüm bunlar Akash Konsolu’nda yapılabilir ve AKT tokenleri kullanılarak ödenebilir. Platform, kullanıcıların herhangi bir kişisel ayrıntı sağlamalarını gerektirmeden yalnızca cüzdanlarıyla kaydolmalarına olanak tanır.  

Akash Pazar Yeri 

Sağlayıcıları kiracılarla bağlayan platform, blok zincirindeki her şeyi kaydeden Akash Pazar Yeridir. Bir kiracı bir uygulamayı devreye almak istediğinde, gerekli CPU, bellek, bant genişliği ve ödemek istediği fiyat gibi özelliklerini yayımlar. Bu, pazar yerinin emir defterindeki bir emri temsil eder. Sağlayıcı, emir defterindeki açık emirleri görebilir ve bunlara teklif verebilir ve gösterilen fiyat ve kaynaklarla bir karşı teklif verebilir. Kiracı, alış fiyatlarını inceleyebilir ve ihtiyaçlarına en uygun sağlayıcıyı seçebilir. Ardından, bir kiralama işlemi yapılır ve uygulama sağlayıcının altyapısında devreye alınır. 

Pazar yerindeki tüm işlemlerde AKT tokeni kullanılır ve bunlar da Akash blok zincirine kaydedilir. 

Yapay zekâ İçin Akash

İlk birkaç yıl boyunca Akash yalnızca barındırma uygulamaları için bulut bilgi işlem hizmetleri sunmuştur. Ancak makine öğreniminin ve yapay zekânın yükselişiyle Akash yeni bir fırsat bulmuştur. Çoğu yapay zekâ uygulaması, bireyler ve küçük işletmeler için pahalı olan ciddi GPU bilgi işlem gücü gerektirir. Bu nedenle, birçok kişi, yapay zekânın, ona yatırım yapmayı göze alabilecek birkaç şirket tarafından kontrol edilme riski altında olduğuna inanmaktadır.  

Akash bilgi işleme benzer şekilde, Akash, AI uygulamaları için yeni bir GPU ağı başlattı. Güçlü GPU’lara sahip olan herkes, kullanılmadıklarında bunları kiralayabilir. Yapay zekâ modelleri devreye almak isteyenler, ihtiyaç duydukları araçlara erişebilir ve yalnızca kullanılan süre için ödeme yapabilirler. 

Örneğin, NVIDIA H100, AI uygulamaları için kullanılan popüler bir GPU’dur. Ancak, yaklaşık 30.000 $’a mal olur ve temin edilmesi oldukça zordur. Geliştiriciler, ön ödeme maliyetleri olmadığı ve yalnızca kullandıkları kadarını ödedikleri için, satın alma maliyetinden çok daha küçük ücretlerle eşit güçte GPU’lar kiralayabilirler. 

AKT Tokeninin Token Ekonomisi ve Dağıtımı

AKT, Akash’ın yerel tokenidir ve üç ana kullanım durumu vardır: 

Pazar yeri para birimi: AKT, bilgi işlem kaynaklarını satın almak için kiracılar tarafından Akash pazar yerinde kullanılır. Benzer şekilde, sağlayıcılara da AKT tokenleri ile ödeme yapılır. 

Yönetişim: AKT aynı zamanda kullanıcıların Akash ağının geleceğine katılmaları için bir yönetişim tokeni görevi görür. AKT sahipleri, enflasyon oranı gibi ağ ve token arzını etkileyebilecek tekliflere oy verebilirler. 

Güvenlik: Akash bir hisse kanıtı (PoS) blok zinciridir ve bunu güvence altına almak için AKT’yi kullanılır. Kullanıcılar işlemleri doğrulamak için AKT tokenleri stake edebilir ve bunun için tokenler kazanabilirler. 

Akash, 2020 yılında bir IEO aracılığıyla 800.000 dolar ve özel satışlar yoluyla 2 milyon dolar daha toplamıştır. AKT’nin şu anda dolaşımdaki miktarı 232 milyon token, maksimum limit ise 388 milyondur. Tokenlerin çoğu madencilik ödülleri için ayrılmıştır ve küçük bir kısmı vakıf, ekip ve yatırımcılara gitmiştir.

AKT 2.0’ın lansmanı, piyasa yapıcı ve alıcı ücretlerini de beraberinde getirmiştir. Bu ücret, ağ katılımcılarını ve büyümeyi desteklemek için Teşvik Dağıtım Havuzu’nu (IPD) finanse etmek için kullanılır. 

Akash Ağının Faydaları

• Herkesin kullanılmayan bilgi işlem kaynaklarından para kazanması için bir yol sunar. 

• Hem alıcılar hem de satıcılar için sağlam ve şeffaf bir platform sağlayan blok zinciri tabanlı bir çözümdür. 

• Alıcıların aralarından seçim yapabileceği birden fazla seçenek sayesinde uygun maliyetlidir. 

• Uygulamaları devreye almak için kimlik doğrulama veya kişisel ayrıntı gerekmez.

• Sektör standardı Docker desteği ile uygulamaları devreye almak kolaydır. 

• Kilitleme yoktur ve kullanıcılar mevcut olandan memnun kalmazlarsa farklı bir sağlayıcı seçebilirler.

• Tek tıklamayla dağıtılabilen popüler uygulamalar için hazır çözümler sunar. 

• Önemli kararlar topluluk tarafından alınır ve AKT yönetişim tokeni olarak kullanılır.

Akash Network’ün Sınırlamaları

• AKT, kullanıcılar tarafından kullanılan ana tokendir. Bununla birlikte, istikrarlı kripto para birimlerine kıyasla fiyat oynaklığı, tokenin potansiyel sahipleri için istenmeyen bir durum olabilir. 

• Ağ kapasitesi, daha büyük bulut hizmet sağlayıcılarının bazılarına kıyasla düşüktür. 

• Akash neredeyse dört yıldır piyasada olmasına rağmen, çoğu kişi benimsenmesi için önünde uzun bir yol olduğuna inanmaktadır. Amazon ve Google gibi köklü internet devlerinin önüne geçmek kolay olmayacaktır. 

• Akash ağının bazı yönleri yeni başlayanların anlaması için karmaşık olabilir. 

• Akash piyasadaki tek ürün değildir. Rakipleri arasında ICP Protokolü sayılabilir. 

Sonuç

Basitçe anlatmak gerekirse, Akash, internetin altyapısını yeniden tanımlamayı amaçlıyor.

Akash, blok zinciri alanında birkaç yıldır faaliyet gösteren bir proje olarak yalnızca bir konsept değil, aynı zamanda gelişen bir topluluğun desteklediği tam donanımlı bir çalışma ürünüdür. 

Akash, yapılan çeşitli güncellemeler ve piyasaya getirilen yeni kullanım örnekleri ile ağ için büyümeye ve gelişmeye olan bağlılığını gösterdi. Güçlü yönetişim modeli ve teşvik yapısı sayesinde, yerel AKT tokeni, ağı bu alanda önemli bir aktör hâline getirebilir. 

Akash, geleneksel bulut bilgi işlem şirketlerinin önüne geçmenin yerine, hem bilgi işlem hem de GPU gücü için artan taleple birlikte, kendine özgü özelliklere sahip alternatif bir sağlayıcı olarak başarılı olabilir.